madem sormussun sana dedemleri anlatayim. birazcik uzun olabilir. cok fazla zenginlik yok, basari var.
dedem ve diger 3 kardesi.
sene 1930-40'lar. turkiye, dogu anadolu bolgesi.
anne babasiz buyumusler. 10-11'li yaslarinda kendi koylerinden yalniz baslarina baska bir koye gelmisler. orada varlikli bir ailenin cobanligini yapmislar. aileden aldiklari paralari da yine o koyden arazi almaya baslamislar. dongu boyle uzun yillar devam etmis.
dedem 40 yasinda evlenmis. bu yasina kadar adam baskalari icin calisip biriktirmisler, onu da tarlalara, hayvanlara yatirmislar. dedem aile icin bir nevi onderlik etmis. okuma yazma da kendi cabalariyla kardesler icinde bir tek o biliyormus. diger kardesler dedemden erken evlenmisler.
boyle gece gunduz calisip bolgedeki en varliklisi olmuslar. tarlalar, buyukbas hayvan, kucukbas hayvan... vs. baya biriktirmisler. hayvanlari da ticaret yaparak al-sat yapmislar. burdan para kazanmislar. parayi da batida arsa almak yerine yine dogu'da hayvanciliga yatirmislar.
sonuc tabii ki husran. bazi arazilerin tapularini almadan odemesini yapan dedem 10'larca yil mahkemelik oldu. (dedeme gore, o zamanlar insanlar birbirlerine guveniyormus). buradan para kaybetti. mahkeme meselesi de ayri bir mesele. o zamanlar bolgedeki aga, dedemlere ona itaat etmeleri icin baya baski uygulamis. dedemler de onun dedigini yapmayinca o da sinsice dedemin arazi aldigi kisileri dedeme karsi doldurup dedemi mahkemeye vermelerini tembih etmis. onlar da sikayet etmislerdi. buna ragmen dedemler agaya itaat etmemisler. mahkeme ise mahkeme ulan deyip, kanun onunde kendilerini savunmuslar. tabii surec uzun surdugunden baya bir masraf olmus. tabii aganin sinsilikleri bununla da sinirli kalmamis, adam bosluk gordugu her yere sizip dedemlere sizmis ama basarili olamamis.
ardindan deprem olmus (1976). evleri, ahirlari yikilmis. benim o zaman 2 akrabam depremde hayatini kaybetmis. bununlar beraber, hayvanlar bir kismi telef olmus. evleri yikildigi icin birkac ay cadirda yatip kalkmislar. ondan sonra yine ilk is evlerini yapmislar. ahir falan yapmislar.
derken mahkemeler bir gun bitmis ki bu da 1980'li yillari bulmus. dedemin kardesleri ve onlarin cocuklari, dedemin cocuklari artik buyumusler. elde kalan arazi ve hayvanlari bolusmusler. birbirlerinden ayrilmislar. brexit gibi dusunun.
sonra da herkes hayatini yasamaya basladi. eskisi gibi zengin degillerdi ama yine de durumlari gayet iyiydi.
cok calisma diye buna derim ben. sadece cok calismak degil, zorluklarda yilmamak mucadele etmek, sakin kalmak, sabirli olmak ve sogukkanli davranmak gerekiyor. adam yasliliginda bile her sabahin korunde kalkardi. alismisti bunye cunku. bir de dedemin siyasete bir gun bulastigini hic gormedim. isinde gucundeydi. rahmetli, kurtleri pek sevmezdi. onlardan cok cekmisti cunku.
biz tabii sonra batiya goctuk. orasina bir nevi kustu bizimkiler. peki tum bunlari bana kim anlatti? dedem degil, babam. dedem yaptiklarini pek anlatmazdi zaten. dini nasihetler veriyordu hep.
basarilar, guzel seyler:
- kardesleriyle el ele verip zenginlestiler.
- agaya itaat etmediler, agaya karsi da savasmadilar. kanun onunde kendi haklarini aradilar. ve sonuc olarak kazandilar.
- colugunu cocugunu o bolgede kan davasina ve kavgaya hicbir zaman sokmadi tesvik etmedi, ki sartlar bunun icin oldukca uygun, ama yapmadi. tum ailesini -kardesleri dahil- cekip cikardi.
- dedemin yuzune istediginizi soyleyin, kufredin, hakaret edin... size sirtini donup giderdi. ve size karsi kin nefret de beslemezdi. ona hakaret etmisseniz veya kufretmisseniz, sizi bir dahaki goruste ilk defa goruyormus gibi davranirdi.
dedemin diger 3 kardesi dedem gibi degillerdi.
aganin akibetini size soyleyeyim: dedem de aga da yaslanmisti artik. dedemi ziyeret etti. ozur diledi, af diledi. dedem de onun ozrunu kabul etti ve onu ona yaptiklari icin affetti.
dedemin iyi niyetliligi biraz bende de var, iyi yonlerini de tasidigimi hissediyorum(umarim tasiyorumdur). onu cok ozledim. kendisi hep soylerdi:"her seyin basi selamet."
0